AMIGA için hazırlanan C-64 emülatörleri hiç şüphesiz ilginç bir konu. Bu yazımızda ReadySoft firmasının yazdığı The 64 Emulator ve Software Insight Systems tarafından hazırlanan GO-64! adlı emülatör programlarının özellikleri ve karşılaştırmalı testleri ele alınacaktır. Ancak burada, bu yazının, bir eleştiriden çok, bir ön izlenimler yazısı olduğunu belirtmekte fayda var. Zira her iki firma da yazılımlarının üzerinde çalışmaktalar ve bunun sonucu olarak gelişmiş versiyonların yazılacağına muhakkak gözüyle bakılmakta.

Emülasyonun Olumlu ve Olumsuz Noktaları

AMIGA için neden bir C-64 emülatörü? Hiç şüphesiz ki bu soruya verilebilecek en açık cevap: AMIGA'ya terfi etmiş olan birçok C-64 sahibi, ellerinde mevcut bulunan 64 yazılım ve donanım yatırımlarını kaybetmek istememektedirler. Bazı popüler 64 programları AMIGA için mevcut değildir ve birçoğu da hiçbir zaman olmayacaktır. Ayrıca emülasyon genelde ilginç bir olaydır. AMIGA'da, 64'ün başlangıç mesajını görmek, insanı gerçekten büyüleyen bir etki yaratabilir.

Diğer taraftan, niçin AMIGA'yı 64'e çevirip, yeteneklerinin pek çoğunu kaybettirmek gibi bir soru akla gelebilir. Emülatörler yavaşlıklarıyla nam salmış durumdadır ve hiçbir emülatör yüzde yüz bir uyumluluk sağlamaz. Ancak, eğer bir AMIGA almak için 64'ünüzü sattıysanız veya iki bilgisayarınız arasında her ne kadar yüzeysel de olsa bir bağlantı kurmak istediğinizde bir emülatör şüphesiz ki en geçerli çözüm olarak gözükmektedir.

Her iki emülatörde, paralel çıkış vasıtasıyla bir 1541 veya 1571 disket sürücüyü AMIGA'ya bağlamanıza olanak veren bir ilave parça mevcut (Aslında bu parçanın temini, The 64 Emulator'de isteğe bağlı, ancak şiddetle tavsiye edilmekte). Eğer bir AMIGA 1000'e sahipseniz, GO-64! emülatöründe, AMIGA'nızın paralel çıkışını 500 ve 2000'lerle uyumlu hale getirecek özel bir kabloya ihtiyacınız olacaktır. The 64 Emulator'de iki farklı disket sürücü arabirimi bulunmakta -biri AMIGA 1000'ler, diğeri daha yeni modeller için olmak üzere. Bu arabirimlere, diskten 64 yazılımlarını yüklemek istediğinizde ihtiyaç duyacaksınız. Bu ürünlerin hiçbiri, C-64 yazılımlarını, AMIGA 1010 5 1/4 inç sürücüsünden yükleyebilme özelliğine sahip değil.

Gerçek bir 64, sihrini özel donanımına borçludur. 64'ün beyni, 6510 mikroişlemcisidir. Özel VIC ve SID çipleri, hemen hemen bütün 64 programlarında kullanılan görüntü ve ses efektlerini kontrol etmektedirler.

Esasen bu emülatörler, bir tür disket üzerinde 64'ler olarak kabul edilebilirler. AMIGA'nızla bağlandıklarında, bunlar her emri, her görüntü ve ses komutunu AMIGA için bir görev haline getirmek üzere tercüme ederler. Doğal olarak, bu tercüme büyük zaman alır. Gerçi AMIGA'nın 68000 mikroişlemcisi, 64'teki 6510'dan çok daha hızlı ve güçlüdür, ancak gerçek bir 64 rolünü tam hızla oynamak da AMIGA'nın doğal görevleri arasında değildir.

Ne Kadar Hızlılar?

Aşağıdaki tabloda emülatörlerin süratlerini ölçmek üzere yazılmış bazı kısa programların test sonuçlarını görmektesiniz (bütün süreler saniye boyutundadır):

        64      64     GO-64
             Emulator
Test 1  10      49       22
Test 2  44      69       93
Test 3   9      42       28
Test 4  11      48       19
Test 5   5      19       51

Birinci test, 10000'e kadar sayan boş bir BASIC döngüsünden ibarettir. İkinci test, yazım ekranı giriş/çıkışını test etmekte, üçüncü test, ekran çevresinde bir sprite dolaştırmaktadır. Dördüncü testte değişik matematiksel fonksiyonların sürati ölçülmekte, beşinci testte ise makine kodunda yazılmış bir döngü denenmektedir.

Test sonuçları, görüldüğü gibi garip bir durum ortaya çıkarmaktadır. The 64 Emulator, GO-64!'e oranla iki testte daha iyi sonuçlara ulaşılmasına olanak vermekte, ancak diğer üç testte başarısız kalmaktadır. Burada Commodore 64, net ve kesin galiptir. Üç numaralı testte GO-64! ile birtakım sorunlar çıkmıştır, sprite çıkmadan önce programa PRINT komutu ilave edilmesi gerekmektedir.

Her ne kadar GO-64! emülatör programı beş testin üçünde başarılı sonuçlar almışsa da, genelde programlar The 64 Emülatör'de daha hızlı çalışmaktalar.

Diğer Noktalar

GO-64! emülatörü, henüz SID çipini desteklememektedir. The 64 Emulator programı ise SID'i desteklemekte, ancak çok yavaş kalmaktadır. Dolayısıyla coşku dolu bir marş, sonuçta bir ağıta dönüşmektedir.

The 64 Emulator'da Sprite'lar, AMIGA'nın kendi virtüel sprite sistemi ile işlenirler. Bu durumda, yatay olarak dörtten fazla sprite aynı anda ekrana çıktığında titremeye başlamaktadır. GO-64! ise, sprite emülasyonu için ekrana doğrudan çizilen "blitter object"leri kullandığından böyle bir sorun ortaya çıkmamaktadır.

Bu emülatörlerin klavyeyi kullanma şekilleri de oldukça farklıdır. GO-64!, Commodore 64 klavyesini aynen kopyalamak için elinden geleni yaparken (kursörü yukarı veya sola götürmek için SHIFT-2 ve kursör tuşlarına aynı anda basmak gerekmekte!), The 64 Emulator, AMIGA klavyesini kullanmaktadır. Sonuçta, C-64 klavyesine hakim olanların, GO-64! ile rahat çalışabileceklerini söyleyebiliriz. Ancak hızlı yazarken GO-64!'te sorunlar halen mevcuttur.

Daha İyi Bir 64?

AMIGA'nın C-64'e oranla bir diğer avantajı da, RGB monitör kullanmasıdır. C64'teki kompozit monitörlere göre çok daha iyi bir çözümleme sağlayan AMIGA monitörlerinde, C-64'te çizmiş olduğunuz resim ve grafikleri daha önce kesinlikle görmediğiniz bir şekilde göreceksiniz.

The 64 Emulator, ilginç bazı seçenekleri içeren bir kontrol paneline sahiptir. AMIGA'da kullandığınız mouse'u, 64'lerdeki 1530 veya 1531 mouse'u emüle etmek üzere kullanabilirsiniz. Buna ilaveten bu program, 64 moduyla ramdiski veya AMIGA Disket sürücülerini kullanmanıza olanak verir. Bu ise, bir bilgisayardan diğerine metin (text) dosyalarını aktarırken son derece kullanışlı bir özelliktir. The 64 Emulator ile ayrıca, 1764 RAM genişleme ünitesini de emüle edebilirsiniz.

Uyumluluk

Her iki emülasyon programı ile yapılan testlerde karışık sonuçlar elde edilmiştir. İki emülatör de GEOS ile çalışabilmektedir (The 64 Emulator biraz daha hızlıdır). SpeedScript, The 64 Emulator ile çalışmasına karşılık, GO-64!'te çalışmamıştır. COMPUTE! dergisinin popüler BASIC programı olan "MetaBASIC", ikisinde de çalışmamıştır.

Mümkün olan en yüksek uyumluluğu sağlamak amacıyla, GO-64! üreticileri Commodore 64'ün ROM'unun GO-64! disketine aktarılmasını önermektedirler. Bu işlem için ise, her bilgisayar için bir telekomünikasyon programı ve modem gerekmektedir. Ancak C-64 ROM'-unu aktarmadan da, emülatör çalışacaktır.

Çeviren: Engin Eryıldız

kaynak: Teleteknik Commodore Dergisi, Sayı 26, Nisan 1988, Sayfa 26-27

Orijinali: Rhett Anderson and Randy Thompson, "Two 64 Emulators for the Amiga", Compute!, February 1988, Issue 93, pp.80-81

Rhett Anderson
01.04.1988

Keywords: Commodore, Amiga, C64, Commodore 64, Software, Emulatör