Commander X16 Nedir? (Ve ne değildir)

Commander X16, Raspberry Pi ve diğerlerinden farklı olarak, programlama açısından donanıma doğrudan erişime izin veren ve çoğumuzun 8-Bit bilgisayarlara karşı hissettiği sevgi ve nostaljiyi canlandırmak için tasarlanmış, 8-Bit Guy'ın rüyalarının bilgisayarıdır. Ancak bunun ötesinde, sadece bir eğitim olarak aracı değil, sürekli artan fiyatlar ve 30 yıllık donanımın güvenilmezliği gibi günümüzde 8 bitlik sistemleri kurcalamak isteyenlerin karşılaştığı bazı sorunları çözmek için de tasarlanmıştır.

X16, güvenilirlik sorunları olmaksızın kolay bulunabilen, halihazırda satılan modern parçalardan oluşacak olmasına rağmen, vizyona uygun olarak, işlemci emülasyonu veya FPGA yerine gerçek bir CPU'ya sahip olacaktır. Commodore BASIC v2 destekli X16, hem kritik bir kullanıcı kitlesine ulaşarak kapsamlı bir yazılım ekosistemi oluşturmaya olanak tanıyacak ölçüde ucuz olacak, hem de yazılımları çalıştıran tüm çipleri ve bileşenleri tek bir kişinin anlayabileceği kadar basit olacaktır.

Daha fazla ayrıntı için Commander X16 proje videolarını izlemekten çekinmeyin:

Birinci video: https://youtu.be/ayh0qebfD2g

İkinci video: https://youtu.be/sg-6Cjzzg8s

Hangi CPU/ses/video yongası kullanılacak?

Lütfen teknik özellikler belgesine bakınız: https://www.facebook.com/notes/commander-x16-prototype/commander-x16-features-specs/486279068789859/

Neden BASIC? Neden Commodore BASIC?

Bu bilgisayar, Commodore bilgisayarlarına yakın olacak şekilde tasarlandı. Teknik olarak Commodore BASIC aslında Microsoft BASIC olmasına karşın, programlamasının bir VIC-20, C64 veya Plus/4'tekine mümkün olduğunca yakın olması tercih sebebi.

Peki ya diğer diller?

Eğer bir derleyici yazan olursa, bu bilgisayarda C++'da veya başka bir dilde program yazabilmenizin önünde bir engel bulunmuyor. Alternatif olarak, çapraz derleyici de kullanabilirsiniz.

Peki neden USB değil de PS/2 Klavye?

USB desteği PS/2'ye kıyasla çok daha zor. Bu zorluk, tıpkı RS-232 yerine Ethernet desteği arasındaki fark kadar. Üstelik PS/2 klavyeler halen üretiliyor, bulması kolay ve ucuz. Ayrıca, klavye girdisi işlemi kernel'de ele alındığından dolayı, ileride yeterli kaynaklara sahip olduğumuzda ve uyumluluğun bozulmayacağına emin olduğumuzda USB'ye geçmemizin önünde bir engel bulunmuyor.

Neden Kompozit Video veya HDMI yerine VGA?

İkinci bir seçenek olarak kompozit video da bulunması fena olmaz. Ancak, tek seçenek olamaz. 40 sütundan fazlasını net bir görüntüyle verebilecek bir seçenek daha uygun olacaktır. HDMI ile karşılaştırıldığında, VGA desteği çok daha kolay. Ayrıca en kötü olasılıkla, VGA-HDMI dönüşümü yapabilen düşük maliyetli çipler mevcut. Ek olarak, HDMI dönüşümü gerekiyorsa, kompozit videoya kıyasla VGA'dan dönüşüm yapmak çok daha iyi sonuç verecektir.

Neden C64 ile %100 uyumluluk hedeflenmiyor?

Bunu yapan çok sayıda ürün ve emülatör zaten var. Yine de, olsa güzel olurdu, ama bu projeyi oldukça karmaşık ve pahalı hale getirerek, yüksek olasılıkla projenin asla tamamlanamamasına yol açacaktır.

Ne tür genişleme olanakları var?

Hemen hemen her şey için kullanılabilecek 4 genişleme yuvası olacak. 8 MHz'de çalışmanın bir dezavantajı olarak SID gibi birçok yonga o kadar hızlı çalışamıyor, bu nedenle ilgili yonga ile iletişim kurmak için ilave mantık devreleri gerekecektir.

Ne tür joystick kullanılacak?

Şu an için, NES tarzı oyun kontrolörlerinin kullanılması düşünülüyor. Bunun için sayısız sebep söz konusu:

. Bu kontrolörler veya klonları hâlâ üretiliyor.

. Daha karmaşık oyunlara izin verecek şekilde daha fazla tuşa sahipler.

. Çalıştırmak için daha az G/Ç hattına ihtiyaç duyuyorlar.

. Joystick'lerse kısmen gözden düştüğünden, günümüzde çoğu kişi kontrolörleri tercih ediyor.

En çok hangi konuda yardıma ihtiyaç duyuluyor?

Şu an için yazılım geliştirme konusunda eksiğimiz var. Kullanılabilir bir emülatör mevcut ve isteyen kendi kodunu yazmaya başlayabilir.

Kit şeklinde mi yoksa montajlı mı satılacak?

Buna henüz karar verilmedi. Kit şeklinde satışla ilgili sorun, tasarım ekibinin son kullanıcıya teknik destek verecek zamanı olmaması. Bu nedenle, kit daha ucuz olmasına rağmen, sıfır garanti veya destek ile satılacaktır. Bu kiti monte etmesine rağmen çalıştıramayanlar, neyi yanlış yaptıklarını anlamak için Facebook grubundan veya diğer forumlardan yardım istemek zorunda kalacaktır.

Bir kasası, klavyesi, faresi olacak mı?

Mevcut plan bir kasa ve PS/2 klavye/fare seçeneği sunmak yönünde. Başlangıçta prototip kasa Mikro ATX olacak, ama Mini ITX boyutuna da küçültülebilir.

. Ana amaç, bu bilgisayarı mümkün olan en iyi fiyata, kolay bulunabilen bileşenleri kullanarak yapmak. Dolayısıyla, aynı durum kasa/klavye için de geçerli. Özel bir enjeksiyon kalıp düşünmüyoruz. Bu kalıplar, tasarım ve fabrikasyon, FCC ve CE sertifikasyonu, tasarım patentleri, sonu gelmeyen test ve düzeltme vb. nedeniyle 120.000 doların üzerinde bir maliyete sebep olacaktır. Buna en iyi örnek ZX Spectrum Next veya Mega 65 gibi projelerdeki gecikmeler. Bir yıllık bir gecikme daha eklemek veya fiyat etiketine 120 dolara daha eklemek ya da tekerleği yeniden icat etmek istemiyoruz.

. Her ne kadar üzerinde düşünmüş ve tasarımın erken evrelerinde 3B render yapmış olsak da, C64 gibi tek parça bir klavye-kasa bir seçenek olmaktan çıkıyor. "Retro bilgisayarların hepsi de tek parçadır!"... şeklinde yorumlar alıyoruz. Ama düşünürsek Amiga 1000, Apple Macintosh, Commodore 128D, AMSTRAD PCW ve diğerleri bu görüşü çürütüyor. Bunlar güzel cihazlar. Ayrıca, masa üzerinde dolanan kablolar olmaksızın, kasayı masa üstündeki klavyeden uzak bir yere koyma esnekliğinin işlevsel açıdan bir artı olduğunu düşünüyoruz.

. Ayrıca, hız, maliyet ve kalite sorunu nedeniyle 3B baskı da düşünmüyoruz. 3B teknolojisi ve maliyeti henüz seri üretime hazır değil.

. O yüzden, retro renk spektrumunu ve kendi markamızı kullanarak, yüksek kaliteli, halihazırda FCC ve CE sertifikalı üç mevcut ürünü kendimize özgü kasa/klavye/fare paketine uyarlıyoruz. Nasıl bu bilgisayar, eski bilgisayarların yapamayacağı şeyleri yapacaksa, bilgisayarın stili için de geçmişi yeniden canlandırmak ya da modası geçmiş bir şey tasarlamak istemiyoruz. Biraz retro olmakla birlikte yeni ve düzgün bir şey yardımıyla heyecan verici yeni bir zemin yaratmak istiyoruz. Umarız beğenirsiniz!

Kullanıcı kılavuzu da olacak mı?

Bir BASIC programlama kılavuzu da dahil olmak üzere geleneksel, spiralli bir Başlangıç Kılavuzu vermeyi planlıyoruz. Kılavuzun mevcut başlığı "Just the BASICs: Getting started with the Commander X16". Buna ek olarak, "Assembling Assembly" adlı bir makine dili kılavuzu ve bir de programcının el kitabı olacak. Kılavuzlar şu an yazım aşamasında. Bir seçenek olarak PDF biçimi de bulunacak.

Neden Parallax Propeller yongasını kullanmıyorsunuz?

Propeller'i aşağıdaki nedenlerle kullanmayı düşünmüyoruz:

. Yapabildiklerinin çoğu, kendi kullandığımız FPGA ile eş veya daha az.

. İlgili sistem veriyoluna entegre ederken CPU okuma, hız ve yanıt sorunları oluyor.

. Propeller, kendisinden daha hızlı bir FPGA ile aynı veya daha yüksek bir maliyete sahip.

Daha ayrıntılı bir cevap için lütfen şuraya bakın: https://www.facebook.com/groups/CommanderX16/permalink/413315816086185/

Bir Grafik Arayüzü olacak mı?

Dahili bir grafik arayüzü düşünülmüyor, yine de tahminimizce kullanıcı topluluğu tarafından yazılacaktır. İdeal bir Grafik Arayüzü'nün, grafik ekran yerine karakter kümesini kullanmasını tercih ediyoruz - referans olarak bkz. http://www.c64os.com/c64os

Bir emülatör olacak mı?

Evet, kaynak kodu ile birlikte şuradan indirebilirsiniz: https://github.com/commanderx16/x16-emulator

Bilgisayar ne zaman çıkacak?

Çıkış tarihi henüz belirlenmiş değil. "Hazır olduğunda hazır olacak" :-) Uygun bir prototipimiz olduğunda, satın alma seçeneklerini açıklayacağız.

Yazılım kütüphanesi için bir websitesi olacak mı?

Evet, www.commanderx16.com sitesinin altında yer alacak. Web sitesi geliştirme konusunda, yazılım kütüphanesi, forum ve çevrimiçi mağaza oluşturmada uzman birinin yardımına ihtiyacımız var.

X16 açık kaynak olacak mı?

Bir noktada, büyük olasılıkla evet.

Şu an için projede kimler yer alıyor?

Şu anda biraz organize değiliz. Bu durum, insanların ne yapmak istediğini anladıkça zaman içinde değişecektir. Yine de, şu an için başlıca sorumlular aşağıda yer alıyor:

. David Murray (The 8-Bit Guy): İdare ve yazılım geliştirme

. Kevin Williams (TexElec): Kart Tasarımı/Prototip/İmalat

. Christian Simpson (Perifractic): Görsel Tasarım/Logo/Kasa/Klavye

. Michael Steil: Kernal tasarımı ve Emülatör

. Frank van den Hoef: Video çip tasarımı

. Michael Allison: Assembler platformu

David Murray
19.02.2019

Keywords: Commodore, Donanım, Yazılım, SSS