Teypte çok karşınıza çıkan sorunlarından biri de yanlış kafa ayarıdır. Biz Teyp kullanıcıları sık sık "Kafa Ayarı" ile kafamızı yeriz. Suçu da hep teybimize yükleriz. Aslında haksız da sayılmaz ama yine de suç doğru ayarı yapmayan bizde veya bozuk olan kasettedir. Bu hata özellikle bir Turbo Tape veya benzeri bir programla çalışırken kendini belli eder. Şimdi anlatacağımız devreyle tape'inizin kafasını zahmetsizce her türlü programa ayarlayabileceksiniz. Eğer tape'iniz hâlâ sorunsuz yükleme yapmıyorsa onu suçlayabilirsiniz.

Dataset veya herhangi bir kayıt cihazının kafasını ayarlamanın iki yolu vardır. Bunlardan biri bilgisayardan bağımsız olarak kafayı programa göre ayarlayan bir devredir. Bir diğeri ise kafa ayar durumunu grafik halinde ekranda gösteren bir programdır. Ama böyle bir program ne kadar iyi olursa olsun kullanışsızdır. Bunun sebebi ise bu ayarlayıcı programın herhangi bir kafa ayarı ile teybe kaydedilmiş olması ve sonra kafa ayarı değişik olan ayarlayıcı programın yeni kafa ayarı ile yüklenememesidir. Eğer programın yüklenmesi gerekiyorsa ayarlayıcı program baştan yazılmalıdır ki bu da oldukça can sıkıcıdır.

İşte sizi tüm bu zahmetlerden kurtaracak bir devre. Yapılması kolay (Bu işten biraz olsa bile anlayanlar için), ucuz ve kafa ayarını, kolaylaştıracak derecede kullanışlı.

Şimdi biraz Elektronik diyelim ve devrinin ve yaptığını açıklayalım: Teybiniz aslında iki parçadan oluşur. Bunlardan biri Yükseltici bir diğeri ise Teypten alınan bilgileri bilgisayarın anlayacağı cinse çeviren Schmitt-Trigger'dir. Yükselticiden çıkan sinyaller bir sinüs eğrisine benzerler. Daha sonra bunlar karesel dalgalara dönüşürler. Teybiniz bu dalgalanmayı bilgisayara 0-5 Volt arasında sinyaller göndererek belirtir.

Bu dalgalanmaya bir Osiloskop ile bakacak olsaydık bunun kafa ayarı bağlantı olduğunu görürdük. Kafa ayarına göre dalgalanmalar da değişmektedir. Buraya bakarak da kafa ayarı yapılabilirdi. Ancak bir Osiloskop olacağından biz size hemen hemen onun yerini alabilecek bir devre sunuyoruz.

Bu devrenin kalbi LF 356. LF 356'nın amacı akım belli bir şiddete ulaştığında iletkenlik sağlamak. Küçük Potansiyometre ile devreyi Teybinize uygun hale getirebilirsiniz.

Eğer normal Sinüs değeri, verilen değeri aşmıyorsa LF 356'dan 0 volt verilir. Sinüs değeri verilen değeri aşınca +5 Volt verilir. Bu sayede LED yanar. Sinüs eğrileri arası uzadıkça LED'in ışığı daha sönük yanar.

Bu devreyi hazır delikli plaka üzerine yapabilirsiniz. Ama eğer delikleri de kendiniz açmak istiyorsanız 1:1 ölçülü resmi de yayınlıyoruz. Parçaların nereye konulacağı da resimde görülüyor. Dikkat etmeniz gereken şey lehim sırasında LED'in Anod ve Katod uçlarını doğru takmak

Devrenin "+" ve "-" uçlarını teyp motorunun uçlarına bağlayın. Genellikle üstünde hangi ucunun eksi hangisinin artı olduğu yazar. Burada da dikkatli olmalısınız. Kutupları yanlış bağlarsanız devreniz çalışmaz. "E" diye bahsedilen nokta ise Teybinizin ana devresinin üstünde resimde işaretli yerlerden birine lehimlenecektir. Burada dikkatli olun çünkü hatayla teybinizin üstündeki iki lehimli noktayı birleştirebilirsiniz ve sonra onları ayırayım derken bir diğerini bu lehim topuna eklersiniz sonuçta artık bir teyp sahibi değilsinizdir (Aslında daha iyi bu sayede babanıza Disk Drive alması için yakarırken iyi bir de sebep bulmuş olursunuz). İsterseniz bu bölümü bilen bir arkadaşınıza yaptırın.

Teybinizi kapatmadan önce devrenizin çalışıp çalışmadığını kontrol edelim. İlk önce Teybinize bir kaset koyun ve PLAY tuşuna basın. Teybinizin üstündeki 5 mm'lik deliğin altındaki vida, "Kafa Ayar Vidası"dır. Bu vidayla oynamadan önce Potansiyometreyi çevirip LED'in hafif hafif yanmasını sağlayın. Daha sonra Kafa Ayar vidasını delikten geçebilecek incelikte bir tornavidayla LED maksimum parlaklığa gelecek şekilde çeviriniz. Eğer LED'iniz maksimum şekilde parlaksa kasetinizi başa sarıp programınızı yükleyebilirsiniz.

Eğer LED'iniz yanmıyorsa bağlantıları doğru yapıp yapmadığınızı ve parçalarınızı kontrol ediniz ve hâlâ olmuyorsa kendinize bir "Disk Drive" alınız ve bu illetten kurtulunuz.

Her şey normal olarak gittiyse teybinizi açtığınız şekilde kapayın. İşte artık kafa ayarı'ndan kurtulduğunuz. Neler hissediyorsunuz?...

kaynak: Teleteknik Commodore Dergisi, Sayı 67, Eylül 1991, Sayfa 20

Tolga Kale
01.09.1991

Keywords: Commodore, Donanım, Datasette